Serce jest centralnym narządem układu krążenia. Zbudowane z mięśni poprzecznie prążkowanych, działa na zasadzie pompy ssąco-tłoczącej. Ma kształt stożka. W przybliżeniu jest wielkości prawej pięści. W zależności od masy ciała może ważyć między 280 g, a 340 g u mężczyzn i między 230 g, a 280 g u kobiet. W prawidłowych warunkach serce dorosłego człowieka bije (kurczy się) 60-90 razy na minutę.
Serce leży w środkowej części klatki piersiowej, pod mostkiem w przestrzenie pomiędzy IV, a VIII kręgiem piersiowym kręgosłupa i między III, a IV żebrem. Większa jego część znajduje się po lewej stronie (mniej więcej 2/3). Otoczone jest workiem z błony surowiczej zwanym osierdziem, które zapewnia sercu ochronę mechaniczną w razie urazu oraz utrzymuje serce w prawidłowej pozycji łącząc się ze ścianami tętnic, mostkiem i przeponą. Co istotne osierdzie nie pozwala sercu rozrosnąć się do niebezpiecznych rozmiarów pod wpływem napływającej krwi.
W obrębie serca rozróżniamy 4 jamy serca: dwa przedsionki – lewy i prawy oraz dwie komory – lewą i prawą. Przedsionki oddzielone są od siebie przegrodą międzyprzedsionkową, a komory przegrodą międzykomorową. Krew przepływa między przedsionkami, a komorami przez tzw. zastawki. Do serca krew doprowadzają żyły natomiast z serca, podczas skurczu wyrzucana jest ona do tętnic.
Taki podział zapobiega mieszaniu się krwi natlenowanej i nienatlenowanej. Krew natlenowana z płuc dociera żyłami płucnymi do lewego przedsionka, następnie przepływa do lewej komory, a stamtąd do aorty i dalej do mniejszych tętnic transportujących krew do tkanek, gdzie oddaje ona tlen. Z tkanek odtlenowana krew płynie mniejszymi żyłami do żyły głównej, która dochodzi do prawego przedsionka. Krew płynie dalej do prawej komory skąd tętnicami płucnymi doprowadzania jest do płuc gdzie następuje jej natlenowanie. Krążenie krwi: lewa komora -> aorta -> tętnice – > tkanki – > żyły -> żyła główna – > prawy przedsionek -> prawa komora nazywane jest krwiobiegiem dużym lub ogólnym. Natomiast krążenie prawa komora -> tętnice płucne -> płuca -> żyły płucne -> lewy przedsionek -> lewa komora krwiobiegiem małym lub płucnym.
Serce wyróżnia szczególny system przesyłania impulsu warunkujący jego pracę. Jest to tzw. układ bodźco-przewodzący serca. Komórki tego układu, mają zdolność do wytwarzania impulsu elektrycznego powodującego skurcz serca. Wyjątkowość tego układu polega na tym, że mięsień sercowy jest pobudzany samoistnie przez impuls pochodzący z własnych komórek, a nie z układu nerwowego jak to się dzieje w przypadku większości mięśni. Zdolność serca do samorzutnego i rytmicznego pobudzania się nazywana jest do automatyzmem serca. Graficzny zapis elektrycznej czynność serca powstaje podczas badania EKG, które jest jednym z podstawowych zabiegów diagnostycznych chorób serca.
Nieustająca praca serca wymaga większej ilości tlenu i składników odżywczych niż w przypadku innych tkanek. Z tego względu posiada ono własny układ przepływu krwi zwany krążeniem wieńcowym. Tętnice wieńcowe (lewa i prawa) odchodzą od aorty na samym jej początku i zaopatrują w krew odpowiednio lewą i prawą część serca. Żyły serca odprowadzają krew do prawego przedsionka bezpośrednio (żyły sercowe przednie) lub przez zatokę wieńcową (pozostałe żyły ok. 70% krwi z krążenia wieńcowego). Część krwi odprowadzana jest do wszystkich jam serca przez żyły najmniejsze serca. Do krążenia wieńcowego dociera aż 10% krwi przepływającej przez aortę.
Zwężanie światła tętnic wieńcowych spowodowane miażdżycą może doprowadzić do niedotlenienia serca (choroba niedokrwienna serca), a w skrajnych przypadkach do ich niedrożności i obumarcia jego komórek, czyli zwału mięśnia sercowego.
Zatrzymanie postępu zwężania się światła tętnic wieńcowych jest głównym celem profilaktyki zawału serca w przebiegu chorób sercowo-naczyniowych. Ponieważ blaszka miażdżycowa składa się głównie z kompleksów tłuszczowo-białkowych (lipoprotein) i płytek krwi (trombocytów), podstawowym postępowaniem zapobiegawczym jest ograniczenie spożycia tłuszczów i cukrów prostych w diecie, zmniejszenie tkanki tłuszczowej poprzez ćwiczenia fizyczne oraz stosowanie terapii przeciwpłytkowej np. małymi dawkami kwasu acetylosalicylowego.